Zachęcamy do zapoznania się z odpowiedziami przygotowanymi przez ekspertów pracujących w zespołach projektowych.
Do tej pory nie były w Polsce przeprowadzane na tak szeroką skalę badania DNA w celu identyfikacji osób zmarłych pochowanych jako „NN” w ramach spraw archiwalnych. Fundacja ITAKA zainteresowała się problemem, gdyż zauważyła, że jest wiele spraw osób długotrwale zaginionych, które nadal czekają na wyjaśnienie. Według statystyk Komendy Głównej Policji (KGP) w dniu 1 stycznia 2013 rok w Polsce było 3628 niezidentyfikowanych zwłok. Naukowe metody badań oparte na analizie porównawczej profili DNA pozwalają na wykorzystanie najbardziej wiarygodnych sposobów identyfikacji. Mając na uwadze, że jednocześnie stała liczba nieodnalezionych od lat osób zaginionych wynosi ok. 4400, a stała liczba niezidentyfikowanych, również od lat, zwłok wynosi ok. 3700, należy przypuszczać, że z grupy nieodnalezionych do tej pory osób 80% zmarło i zostało pochowanych bez ustalenia tożsamości.
Do projektu mogą zgłaszać się rodziny osób zaginionych przed 1 stycznia 2004 roku (z wykluczeniem zaginięć z czasów wojny).
Zgłoszenia do projektu rozpoczną się 1 stycznia 2016 roku. W zakładce Zgłoś się zostanie uruchomiony formularz zgłoszeniowy dla osób spełniających warunki rejestracji. Pierwszeństwo mają rodziny wytypowane przez Fundację ITAKA. Ilość rodzin zaginionych biorących udział w projekcie jest ograniczona. Środki pozwolą na wytypowanie 300 rodzin osób długotrwale zaginionych, których profile DNA nie były do tej pory oznaczone przez policję.
Rodziny osób zaginionych zakwalifikowane do projektu będą objęte pomocą psychologiczną. Doświadczony psycholog będzie towarzyszył rodzinie omawiając przeżycia, które pojawią się w czasie oczekiwania na wyniki badań DNA. Do dyspozycji rodzin będzie 24h linia wsparcia pod numerami telefonów 0801 24 70 70 lub 22 654 70 70. Merytoryczną pieczę nad projektem sprawuje jeden z prawników Fundacji ITAKA. Będzie on służył beneficjentom w sprawach wymagających pomocy prawnej.
Zgłoszenia do projektu dla rodzin osób zaginionych rozpoczną się 1 stycznia 2016 roku. Po tym terminie na stronie projektu zostaną zamieszczone potrzebne formularze do wypełnienia.
Z kolei do zgłoszenia się na badania DNA w jednostce policji potrzebny będzie dowód osobisty. Konieczne będzie również podpisanie oświadczenia – zgody na badania i wykorzystanie ich wyników do analizy porównawczej.
Fundacja ITAKA będzie się zwracać bezpośrednio do wytypowanych rodzin począwszy od 1 stycznia 2016 roku. Po tym terminie zostanie również uruchomiony formularz na podstronie Zgłoś się, umożliwiający samodzielne zgłoszenie chęci uczestnictwa przez członka rodziny osoby zaginionej. Fundacja ITAKA będzie decydować o zakwalifikowaniu rodzin do projektu. Najpierw wybierane są sprawy z bazy Fundacji, a w następnej kolejności kwalifikowane są rodziny, które wysłały kwestionariusz. Ponieważ ilość miejsc w projekcie jest ograniczona, nie możemy zakwalifikować do projektu wszystkich, którzy się zgłoszą, stąd zastrzegamy sobie prawo do kontaktu z wybranymi rodzinami.
Dostęp do danych sensytywnych zawartych w bazie będą posiadali jedynie funkcjonariusze Policji oraz osoby upoważnione do tego rodzaju informacji z Fundacji ITAKA – specjaliści ds. poszukiwań ściśle współpracujący z policją.
Szczegółowy raport końcowy projektu zostanie przedstawiony i opublikowany na stronie www wraz z zakończeniem wszystkich prac projektu GeNN, tj. 29 maja 2018 roku. Rodziny biorące udział w projekcie będziemy informować sukcesywnie po kolejnych zakończonych etapach badań. Ostateczny termin zakończenia badań DNA przez Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji to 28 lutego 2018 roku.
Powstałe narzędzie umożliwi sprawne porównywanie danych osobowych osób zaginionych z zarejestrowanymi przez policję osobami zmarłymi bez ustalonej tożsamości, dzięki czemu w efekcie długofalowym zmniejszy się liczba osób pochowanych jako „NN”.
Porównywanie rysopisów NN zwłok z osobami zaginionymi jest zadaniem publicznym zleconym Fundacji ITAKA przez policję. Innowacją związaną z nowym oprogramowaniem jest możliwość przeglądania i porównywania rekordów na podstawie dodatkowych informacji, a nie tylko fotografii jak to jest obecnie. Możliwe będzie porównywanie danych na podstawie różnorodnych kryteriów, co pozwoli na zwiększenie szans identyfikacji osób zmarłych „NN” z osobami zaginionymi, a więc szybsze wyjaśnienie i zamknięcie części spraw poszukiwawczych. Oprogramowanie to umożliwi powstanie uniwersalnej bazy danych osób zmarłych „NN” zintegrowanej z bazą danych osób zaginionych, dostępną online dla każdej upoważnionej jednostki, umożliwiającą błyskawiczną analizę porównawczą danych jednej i drugiej grupy. Będzie to pierwsze w Polsce narzędzie informatyczne porównujące osoby zaginione i osoby zmarłe „NN”, wykorzystywane po zakończeniu projektu do celów porównawczych w aktualnych sprawach identyfikacyjnych. Dostęp do danych zawartych w profilach obydwu grup będą mieć jedynie osoby upoważnione z Fundacji ITAKA oraz funkcjonariusze policji.
Badania DNA polegają na pobraniu próbki biologicznej od osoby spokrewnionej z osobą zaginioną. Za pomocą szpatułki zakończonej bawełnianym wacikiem, pobiera się wymaz (ślinę) z wewnętrznej części policzka. Badanie to jest bezbolesne i trwa ok. 1 minuty. Do pobrania wymazu nie potrzeba się specjalnie przygotowywać. Z pobranej próbki oznaczany jest w laboratorium tzw. „profil DNA”, który jest unikalny dla każdego człowieka.
Materiał do badań powinien być pobrany od co najmniej dwóch osób najbliżej spokrewnionych z osobą zaginioną:
W przypadku, gdy żyje jeden rodzic oraz dzieci osoby zaginionej, najlepiej jest pobrać materiał od żyjącego rodzica oraz dzieci.
W przypadku braku osób spokrewnionych z osobą zaginioną w linii prostej tj. rodzic – dziecko, należy pobrać materiał biologiczny od żyjącego rodzeństwa.
UWAGA: Osoby poszukujące swoich bliskich powinny wyrazić pisemną zgodę na pobranie od nich materiału biologicznego, oznaczenie profilu DNA oraz zarejestrowanie w Bazie Danych DNA w celu identyfikacji.
W przypadku przedmiotów użytku osobistego najbardziej przydatne do badań genetycznych będą:
a) bielizna osobista – noszona przez osobę zaginioną i nie prana przed zabezpieczeniem;
b) maszynka do golenia używana wyłącznie przez osobę zaginioną;
c) szczoteczka do zębów;
d) grzebień lub szczotka do włosów, jeśli mamy pewność, że nie używały ich inne osoby;
e) inne przedmioty lub odzież należąca i użytkowana przez osobę zaginioną, np. różnego rodzaju nakrycia głowy, okulary itp.;
f) pasek z krwią do mierzenia cukru – w przypadku osób chorych na cukrzycę;
g) niedopałki papierosa – jeśli osoba zaginiona była palaczem.
Bardzo ważne jest, aby przedmioty osobistego użytku nie były dotykane przez inne osoby (np. bez użycia rękawiczek jednorazowych), ponieważ może to spowodować naniesienie na te przedmioty DNA innego niż osoby zaginionej.
Po zarejestrowaniu profilu DNA w Bazie Danych DNA, będzie on przechowywany do czasu otrzymania pozytywnego wyniku dopasowania z profilem/profilami niezidentyfikowanych zwłok, które również będą zarejestrowane w Bazie. Taki profil zostanie usunięty z Bazy w momencie zakończenia sprawy poszukiwawczej – czyli identyfikacji osoby zaginionej. Usunięcia profilu DNA można również dokonać na żądanie osób, które oddały swój materiał biologiczny do badań. Oznaczone profile DNA od rodzin będą wykorzystywane tylko i wyłącznie w celach identyfikacji osób zaginionych.
Jeżeli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytanie, zapraszamy do zakładki KONTAKT